O instytucji tej krąży wiele mitów i pomimo czasu jaki upłynął od jej powstania, wiele osób nadal ją postrzega w niewłaściwy sposób. Niektórzy się jej po prostu boją widząc w niej tzw. czarną listę dłużników. Inni mylą istniejące bazy i rejestry dłużników i najczęściej nie rozróżniają, czym jest BIK, a czym BIG, czyli Biuro Informacji Gospodarczej. Z tych powodów postaram się w tym artykule odpowiedzieć na pytanie, co to jest BIK i przekazać podstawowe informacje o nim. Można powiedzieć, że odrę BIK z mitów i przekłamań.
Co to jest BIK? Czym jest Biuro Informacji Kredytowej? Co o nas wie i skąd?
Tak mało wiemy...
Pomimo że niemal każdy z nas korzystał lub korzysta z różnych produktów finansowych, tak niewielu wie, czym jest BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej. Korzystamy z kredytów, pożyczek, kart kredytowych, niemal każdy ma przyznany mniejszy lub większy limit kredytowy w koncie osobistym. Pomimo tego nasza wiedza o zasadach, na jakich produkty te są przyznawane, jest ograniczona. Zarówno banki, SKOK-i, jak i część firm pożyczkowych przed wydaniem decyzji o przyznaniu zobowiązania, sprawdza historię kredytową wnioskodawcy w Biurze Informacji Kredytowej. W tym celu prosi BIK o raport na temat klienta, którego zawartość ma znaczny wpływ na ostateczną decyzję. Biuro Informacji Kredytowej zbiera informacje na temat twojej historii kredytowej oraz ocenia cię na tej podstawie punktowo (tzw. scoring BIK). Między innymi na podstawie tych informacji bank ocenia twoją kondycję finansową i wiarygodność jako płatnika.
Co to jest BIK?
Biuro Informacji Kredytowej to instytucja powołana w 1997 r. przez banki i Związek Banków Polskich na mocy art. 105 ust 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (Dz. U. Nr 140 poz.939 z późn. zmianami). BIK gromadzi, przechowuje oraz przetwarza informacje o aktualnych zobowiązaniach, oraz historii kredytowej. Dotyczy to klientów banków i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo Kredytowych, a ostatnio także pozabankowych firm pożyczkowych. Dane gromadzone w BIK dotyczą zarówno klientów indywidualnych, jak i przedsiębiorców.
Czarna lista dłużników?
Nic takiego! To mit. Wbrew powszechnej opinii Biuro Informacji Kredytowej wcale nie prowadzi czarnej listy dłużników, lecz jedynie monitoruje sposób realizowania zobowiązań przez klientów instytucji finansowych. Dane oraz informacje są gromadzone, przetwarzane i udostępniane upoważnionym podmiotom w sposób całkowicie zinformatyzowany. Informacje do rejestru napływają z systemów informatycznych instytucji finansowych i odwrotnie.
Kiedy twoje dane trafiają do BIK?
Dane trafiają do BIK już w momencie składania przez Ciebie wniosku, niezależnie czy jest to kredyt gotówkowy, ratalny, limit debetowy w koncie czy karta kredytowa. Z kolei po podpisaniu umowy z banku jest przesyłana informacja, że skorzystałeś z danego produktu. Na dalszym etapie bank przekazuje informacje dotyczące sposobu obsługi zaciągniętego przez Ciebie zobowiązania. Informacje o terminowości obsługi zobowiązania są aktualizowane przynajmniej raz w miesiącu, przez cały okres trwania zobowiązania.
W rejestrze znajdują się dane nie tylko każdego, kto miał bądź ma obecnie kredyt lub pożyczkę. Zawiera on też dane osób, które udzieliły poręczenia oraz informacje o tym, jak poręczone zobowiązanie jest spłacane. W przypadku nieterminowej spłaty poręczonego kredytu będą widoczne w Biurze Informacji Kredytowej i wpłyną negatywnie na historię kredytową osoby, która udzieliła poręczenia.
Podstawowe cele i zadania Biura Informacji Kredytowej
Celem powstania BIK od samego początku było zebranie danych kredytowych w jednym miejscu. Zapewnienie im bieżącej i rzetelnej aktualizacji. Ma to na celu wyłączenie nieuczciwych kontrahentów, którzy mając zadłużenia i nie mając zdolności kredytowej, próbują wziąć kolejny kredyt. Oprócz zbierania informacji o zaciągniętych zobowiązaniach inną funkcją BIK jest gromadzenie danych na temat, jak wywiązujemy się z ich spłaty. To, jak spłacaliśmy zobowiązania, jest bardzo ważne dla naszej wiarygodności kredytowej. Terminowa spłata zobowiązań podnosi naszą wiarygodność w oczach banku. Ma to wpływ na możliwość otrzymania finansowania w przyszłości, a czasem nawet na warunki, jakie bank nam zaproponuje.
Jakie informacje znajdują się w BIK?
W BIK znajdują się informacje:
- o twoich danych osobowych,
- na temat zobowiązań wobec banków i SKOK?ów, takie jak: data rozpoczęcia i zakończenia, rodzaj zobowiązania, okres spłaty, waluta,
- o terminowości spłat (raty spłacane terminowo oraz opóźnienia w spłacie),
- o rodzaju i ilości złożonych wniosków o usługi bankowe,
- o udzielonych poręczeniach,
- o zadłużeniu (windykacja i egzekucja należności).
Informacje znajdujące się w BIK dotyczą wszystkich produktów kredytowych, z jakich korzystaliśmy lub korzystamy aktualnie w bankach, SKOK-ach i niektórych firmach pozabankowych. Są to informacje zarówno o produktach obsługiwanych prawidłowo, jak i tych, które spłacane są lub spłacane były nieterminowo. Innymi słowy, BIK przetwarza wszystkie informacje przekazane przez banki lub SKOK-i zarówno pozytywne (kredyty spłacane terminowo), jak i negatywne (kredyty spłacane z opóźnieniem).
Jak długo BIK może przetwarzać dane?
Jeśli terminowo spłacasz zobowiązanie, wówczas twoje dane są przetwarzane w BIK od chwili ich przekazania do momentu wygaśnięcia zobowiązania. Po zakończeniu umowy kredytowej dane są automatycznie usuwane z BIK, co nie jest dla ciebie korzystne. By budować pozytywną historię kredytową, możesz, podpisując umowę wyrazić zgodę na przetwarzanie danych po wygaśnięciu zobowiązania. To bardzo ważne dla podniesienia twojej wiarygodności jako klienta. Dane te są udostępniane bankom i SKOK-om w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego przez czas wskazany przez ciebie, poświadczając twoją pozytywną historię kredytową.
Dane mogą być przetwarzane również bez Twojej zgody przez okres 5-letni (w celach statystycznych przez 12 lat), jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:
- nie regulowałeś zobowiązania lub dopuściłeś się zwłoki w spłacie powyżej 60 dni,
- upłynęło kolejnych 30 dni od momentu poinformowania cię przez bank czy SKOK o zamiarze przetwarzania twoich danych bez twojej zgody.
Dodatkowo na mocy nowelizacji ustawy Prawo Bankowe dane dotyczące zobowiązań wszystkich klientów mogą być przetwarzane w BIK przez okres 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania, dla celów związanych ze stosowaniem przez banki metod statystycznych. Przetwarzanie danych w tym celu nie wymaga zgód klientów, jednakże nie ma to jednak najmniejszego wpływu na ich historię kredytową.
Twoja historia kredytowa to dla banku najlepsza rekomendacja
Najkorzystniejsze dla twojego wizerunku finansowego jest terminowe regulowanie zobowiązań. Jest to równoznaczne z pozytywną historią kredytową w BIK.
Czy pozytywna historia kredytowa może być do czegoś potrzebna? Zapewniam, że tak! To dzięki niej jesteś wiarygodnym i cennym Klientem, co z kolei może przełożyć się na:
- lepsze warunki finansowe np. niższe oprocentowanie kredytu, skrócenie lub uproszczenie procedur,
- obniżanie opłat i prowizji.
Brak wiedzy o twojej historii kredytowej uniemożliwia bankom i SKOK-om zastosowanie swoistej premii za twoją rzetelność finansową.
Udziel zgody na przetwarzanie danych osobowych!
Jeśli chcesz być postrzegany jako atrakcyjny uczestnik rynku finansowego, powinieneś sam dążyć do tego, aby pozytywna historia spłat zobowiązań była dostępna dla innych instytucji sektora finansowego. Powinieneś zadbać o to, by informacje o spłacie zobowiązania były widoczne, nie tylko w trakcie, ale również po jego spłaceniu. Wyrażając zgodę na przetwarzanie swoich danych, zwiększasz swoje szanse na możliwość naliczenia twojej oceny punktowej (scoring BIK). Pamiętaj! Żądając usunięcia swoich pozytywnych danych po spłacie zobowiązania oraz nie wyrażając zgody na ich przetwarzanie, pozbywasz się możliwości lepszego traktowania ciebie przez banki.
Wyrażając zgodę na przetwarzanie danych po wygaśnięciu zobowiązania, tworzysz wspólnie z BIK swój pozytywny portret finansowy, który jest wysoko ceniony przez wiele instytucji!
Co to jest BIK? Czy to to samo co BIG?
Często zdarza się, że Biuro Informacji Kredytowej (BIK) jest mylone z biurami informacji gospodarczej (BIG). Biuro Informacji Gospodarczej (BIG) to instytucja, która przyjmuje, przechowuje i udostępnia informacje gospodarcze. Są to informacje dotyczące wiarygodności płatniczej konsumentów i przedsiębiorców. W odróżnieniu od BIK BIG-i działają na podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych.
Warto podkreślić, że informacje do BIG-ów trafiają na innych zasadach niż do BIK. BIG może przechowywać informacje na twój temat do momentu, gdy twój wierzyciel poinformuje biuro, że spłaciłeś zaległą należność do zera. Informacje o tobie, jeśli jesteś konsumentem, mogą przesyłać do BIG-u tylko wymienione w Ustawie przedsiębiorstwa. Może to nastąpić w sytuacji, kiedy ponad 60 dni zalegasz z płatnościami swoich zobowiązań. Muszą to być zobowiązania na kwotę powyżej 200 zł. By twoje dane mogły trafić do BIG musi być spełniony jeszcze jeden warunek. Od przesłania do ciebie listem poleconym wezwania do zapłaty musi minąć 30 dni. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, informacje o twoich zaległościach powyżej 500 zł może przekazać do BIG każdy przedsiębiorca. Biuro Informacji Gospodarczej oferuje liczne korzyści dla swoich klientów. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, możesz zmniejszyć ryzyko i koszty swoich decyzji biznesowych. Zanim podejmiesz współpracę z nowym kontrahentem, możesz sprawdzić w biurach informacji gospodarczej czy terminowo reguluje on swoje zobowiązania.
Podsumowanie
Chcąc w pełni odpowiedzieć na pytanie, co to jest BIK i czym jest Biuro Informacji Kredytowej, nie wystarczy jeden artykuł. Mam tego zupełną świadomość. Dlatego powyższy materiał jest jedynie wstępem do cyklu artykułów. Postaram się w nim zawrzeć wszystko na temat zasad działania i funkcjonowania biura informacji kredytowej. Pozwoli to mi jednocześnie odpowiedzieć na najczęstsze pytania dotyczące BIK.
BIK to w sumie wielki straszak. Wszyscy mówią "żebyś tylko nie wylądował w BIK", jakby to miała być wielka kara i koniec świata. Niewielu moich znajomych wie że oni wszyscy są w nim umieszczeni. Kiedy im mówię, że są w Biku to się zarzekają, że oni absolutnie nie bo spłacają wszystko terminowo. Mam niezły ubaw, bo kiedy im mówię, że to że terminowo spłacają też widać w Biku to robią oczy wielkie ze zdziwienia. hahahaha. Tylko jeden kolega wiedział o co chodzi. Także mało osób w ogóle łapie o co w tym chodzi