Inwestowanie pieniędzy, gdy ma się ich niewiele – czy to ma jakiś sens? Z reguły wyobrażamy sobie inwestora jako osobę dysponującą ogromnym majątkiem. Tymczasem każdy z nas może zostać inwestorem, nawet jeśli nie dysponuje nadmiarem pieniędzy. Taką możliwość pomnażania majątku dają fundusze inwestycyjne, które określane są mianem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.
Historia funduszy inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne są stosunkowo młodym produktem finansowym. Pierwszy powstał w 1774 roku w Holandii, a poza jej granicami niemal sto lat później w 1864 roku w Wielkiej Brytanii. Finansowe rynki amerykańskie zwróciły uwagę na potencjał funduszów dopiero na początku XX wieku. Dzisiaj praktycznie wszędzie fundusze inwestycyjne są znaczącym sektorem każdego krajowego rynku finansowego.
Fundusz inwestycyjny – definicja
W polskim porządku prawnym definicja funduszu inwestycyjnego zawarta jest w ustawie z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Zgodnie z nią funduszem inwestycyjnym jest osoba prawna, której wyłącznym celem działania jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze nabycia jednostek uczestnictwa bądź certyfikatów inwestycyjnych. Owe środki lokowane mogą być w papiery wartościowe, rozmaite instrumenty rynku pieniężnego lub w nabywanie praw majątkowych.
Obrazowo rzecz ujmując fundusze inwestycyjne, są jak wielka zrzutka pieniędzy, której uczestnicy składają się na określony cel, a potem partycypują w zyskach zgodnie ze swoimi udziałami. Z tego wynika, że uczestnikiem funduszu może zostać każdy, kto wykupi jednostkę uczestnictwa czy uzyska certyfikat inwestycyjny. Od liczby posiadanych udziałów zależą zyski uczestników funduszu.
Rodzaje funduszów inwestycyjnych
Generalnie fundusze inwestycyjne działające na całym świecie dzieli się na:
• Otwarte
• Zamknięte
Fundusze otwarte mają zmienną liczbę jednostek uczestnictwa. Fundusze zamknięte emitują stałą, z góry określoną liczbę certyfikatów uczestnictwa.
Ze względu na cel inwestycyjny, czyli to w co fundusz inwestuje, można podzielić fundusze na:
- rynek akcji,
- rynek obligacji,
- rynek nieruchomości,
- rynek pieniężny.
Lokalizacja funduszu decyduje, czy mamy do czynienia z funduszem krajowym, rynkiem kontynentalnym czy globalnym.
Fundusz inwestycyjny a ryzyko strat
Każda inwestycja ma różny poziom ryzyka strat finansowych. Ze względu na cele inwestycyjne, a nade wszystko czas przyrostu zysków mamy na rynku fundusze szybkiego wzrostu, zwane agresywnymi, a także fundusze wzrostu średniego oraz zrównoważone.
Fundusze agresywne inwestują środki uczestników w ryzykowne akcje, szczególnie nowych, debiutujących na giełdach spółek oraz w spółki, które przeżywają kryzys, są nieco zapomniane i ich wartość giełdowa jest niewielka. Takie inwestowanie nie daje szybkiego, bieżącego wzrostu inwestycji. Niezwykle istotny jest czas oczekiwania na powrót zapomnianej firmy na szczyt finansowy. Wówczas uczestnicy funduszu zyskują bardzo dużo i mogą spieniężyć z zyskiem swoje udziały. Mogą również stracić wszystko.
Podobne ryzyko ponoszą inwestujący w małe spółki pozagiełdowe.
Fundusze wzrostu stałego są bezpieczne – inwestują w giełdowe pewniaki i tym samym przynoszą stały zysk uczestnikom.
Fundusz inwestycyjny zrównoważony łączy w sobie ryzyko i spokój — jest stabilny, a inwestuje w akcje (60%) i w obligacje (40%). Jeśli jakaś inwestycja zakończy się porażka, to inne zrównoważą straty i pozwolą wyjść „na swoje”.