Odrzucenie spadku jest czynnością prawną pozwalająca uniknąć długów spadkowych. W artykule tym dowiesz się, jakie są warunki i koszty odrzucenia spadku u notariusza oraz w sądzie. Dowiesz się, jakie są terminy na odrzucenie spadku oraz jakie są tego skutki. Jak odrzucić spadek w imieniu swoim lub małoletniego dziecka? Wszystkiego dowiesz się poniżej. Możesz również pobrać wzór wniosku do sądu o odrzucenie spadku.
Kto i kiedy może odrzucić spadek?
Odrzucić spadek może każdy spadkobierca testamentowy i ustawowy. Wyjątkiem są osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnych, które muszą to robić z udziałem przedstawiciela ustawowego. Również dzieci i małoletni nie mogą samodzielnie odrzucić spadku. Mogą tego dokonać w ich imieniu rodzice, za zgodą sądu rodzinnego.
Najczęściej odrzucenie spadku ma miejsce, kiedy długi spadkodawcy są większe lub równe wartości spadku.
Skutki odrzucenia spadku
Spadkobierca odrzucający spadek przekazuje swój udział spadkowy swoim dzieciom oraz pozostałym spadkobiercom ustawowym. Mamy tutaj do czynienia z otwarciem tzw. kręgu dziedziczenia.
Krąg dziedziczenia, czyli komu przypada spadek w dalszej kolejności
W sytuacji, kiedy główny spadkobierca odrzuci spadek oraz uczynią to jego dzieci i małżonek, wówczas otwiera się drugi krąg dziedziczenia. Do drugiego kręgu dziedziczenia należą rodzice spadkodawcy, a w przypadku, jeżeli nie żyją, to ich miejsce zajmuje rodzeństwo spadkodawcy. Z kolei, kiedy także rodzeństwo spadkodawcy nie żyje bądź odrzuciło spadek, to wówczas dziedziczą ich dzieci.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
Samodzielne odrzucenie spadku przez dziecko lub małoletniego jak już wyżej wspomniałem, nie jest możliwie. Jeżeli odrzucisz spadek i nie chcesz, żeby twoje dziecko przejęło go zamiast ciebie, to musisz odrzucić go w ich imieniu za zgodą sądu rodzinnego. W tym celu należy zwrócić się do sądu rodzinnego i nieletnich o wydanie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka. Jeżeli jednak zapomnisz o odrzuceniu w imieniu dziecka, to wówczas zabezpiecza je ustawa i nie odpowiada ono za długi spadkowe ponad to, co odziedziczyło w aktywach spadku.
Termin odrzucenia spadku
Niezłożenie w odpowiednim czasie oświadczenia skutkuje dziedziczeniem spadku z długami. Termin odrzucenia spadku to sześć miesięcy od dnia jego otwarcia lub dnia, kiedy dowiedziałeś się, że jesteś spadkobiercą. W przypadku dzieci ten sześciomiesięczny termin jest liczony od dnia odrzucenia spadku przez rodzica.
Odrzucenie spadku po terminie
Jeśli w ciągu sześciu miesięcy nie złożysz oświadczenia o odrzuceniu spadku, to przyjmiesz długi spadkowe w całej wysokości. W tej sytuacji nie ma ograniczenia odpowiedzialności do wysokości masy spadkowej. Będziesz zatem za nie odpowiadał całym swoim majątkiem.
Koszt odrzucenia spadku oraz możliwości jego przeprowadzenia
Co musisz zrobić, gdy chcesz odrzucić spadek? Musisz jak najszybciej zgłosić się do notariusza lub skierować pismo do sądu, pamiętając o wspomnianym wyżej terminie sześciu miesięcy.
1. Odrzucenie spadku u notariusza
Odrzucenie spadku przed notariuszem ma formę aktu notarialnego. Jest to najszybsze i najprostsze rozwiązanie:
-
- Nie trzeba tutaj jak w przypadku sądu czekać na wyznaczenie terminu rozprawy.
- Nie jesteś też narażony na stres związany z rozprawą sądową.
- Nie musisz także odpowiadać jak w przypadku postępowania sądowego na pytania dotyczące przyczyn odrzucenia spadku.
Szybkość i komfort psychiczny jednak kosztuje. Koszt odrzucenia spadku u notariusza jest wyższy niż ten, który poniósłbyś w sądzie. Zgodnie z taksą notarialną, za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego oświadczenie o odrzuceniu spadku notariusz pobiera ok. 50 zł. Do tego musisz ponadto doliczyć koszty wypisów, a w tym koszt wypisu, który notariusz jest zobowiązany przesłać do sądu.
2. Odrzucenie spadku w sądzie
Decydując się na to rozwiązanie, musisz uzbroić się w cierpliwość. Czas oczekiwania na sprawę może wynieść nawet kilka miesięcy. Koszt, jaki będziesz musiał ponieść to 50 zł opłaty kosztów sądowych plus za odpis aktu zgonu spadkodawcy.
Ja odrzucałem spadek u notariusza, a moja ciotka w sądzie. U mnie było spokojnie i w miłej atmosferze, a ciotka stwierdziła, że w sądzie czuła się jak przestępca. Musiała odpowiadać na putania, co i jak, czy dlaczego chce odrzucić spadek. Stwierdziła, że czuła się jak pod pręgierzem zasypywana pytaniami. Dlatego myślę, że warto odrzucić spadek u notariusza pomimo, że kosztuje to kilkadziesiąt złotych więcej. To są pieniądze niewarte stresu. Poza tym sąd wzywa na konkretny dzień i godzinę, a u notariusza można umówić się w dowolnym odpowiadającym komuś terminie. Dajcie sobie spokój z sądami, bo szkoda waszych nerwów.