Czym jest wspólnota majątkowa? Jaka jest definicja wspólnoty majątkowej? Znajdziesz tutaj wszystko, co musisz i co warto wiedzieć o wspólnocie majątkowej – sprawdź pojęcie i jego wyjaśnienie.
Czym jest wspólnota majątkowa – definicja wspólnoty majątkowej
Wspólnota majątkowa określana również jako małżeńska wspólność majątkowa lub ustawowa wspólność majątkowa jest regulowana przez art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Tak więc wspólnota majątkowa powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia małżeństwa, oczywiście o ile uprzednio małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej np. wyłączającej wspólność ustawową (rozdzielność majątkowa). Wspólność ta reguluje stosunki między małżonkami w odniesieniu do ich uprawnień do poszczególnych praw majątkowych. Ustawowa wspólność majątkowa wyróżnia trzy majątki:
- majątek wspólny,
- majątek osobisty męża,
- majątek osobisty żony.
Małżeńska wspólność majątkowa obejmuje zatem przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków bądź przez jednego z nich. Jest ona wspólnością masy majątkowej, obejmującą cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.
Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Powyższe majątki z reguły nie są wyodrębnione w czasie trwania wspólności ustawowej i tworzą jedną całość. Ich podział przebiega nie wcześniej niż po ustaniu wspólności. Podział taki może być przeprowadzony w drodze umowy między małżonkami bądź może być dokonany w drodze postępowania sądowego o podział majątku wspólnego.
Wspólność majątkowa ustawowa, a Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Art. 31. Wspólność ustawowa, majątek wspólny
Dz.U.2019.0.2086 t.j. – Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a subkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.).
Rodzaje wspólności majątkowej umownej
Istnieją dwa rodzaje wspólności majątkowej umownej tj. rozszerzona i ograniczona.
1. Wspólność majątkowa umowna rozszerzona
Powstaje ona poprzez zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej i wprowadza rozszerzenie ustawowej wspólnoty majątkowej na przedmioty majątkowe będące składkami majątku osobistego. Jednakże zgodnie z art. 49 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:
- przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny,
- prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.
- W razie wątpliwości uważa się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków nie zostały włączone do wspólności.
- Do wspólności majątkowej umownej rozszerzonej w zakresie nieuregulowanym art. 48 – 501 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stosuje się odpowiednio, to znaczy z uwzględnieniem odrębności, przepisy o wspólności majątkowej ustawowej.
2. Wspólność majątkowa umowna ograniczona
Powstaje w wyniku zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej i wprowadza ograniczenie wspólności majątkowej ustawowej. Ograniczeniem tym wyłącza się z majątku wspólnego niektóre jego składniki bez żadnych ograniczeń.
Wspólnota majątkowa – majątek wspólny i osobisty w świetle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Art. 31. § 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.).
Art. 33. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Art. 34. Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.