Zdolność kredytowa - definicja 2

Czym jest zdolność kredytowa? Jaka jest definicja zdolności kredytowej? Znajdziesz tutaj wszystko, co musisz wiedzieć - sprawdź pojęcie i jego wyjaśnienie.

Definicja zdolności kredytowej

Zdolność kredytowa to zdolność kredytobiorcy (osoby, podmiotu ubiegającego się o kredyt), do spłaty kwoty kredytu (kapitału wraz z odsetkami) w terminie określonym w umowie. Każdy bank stosuje inny sposób oceny zdolności kredytowej, ale uogólniając, można przyjąć, że wysokość raty kredytu nie może być wyższa niż 50% miesięcznych dochodów Wnioskodawcy.

Podstawowe kategorie zdolności kredytowej

Zdolność kredytową można podzielić według ujęcia prawnego oraz bankowego:

1. Zdolność formalnoprawna - czyli zdolność osoby do podejmowania czynności prawnych (zawarcia umów kredytowych) oraz wiarygodność prawna kredytobiorcy. Celem jej określenia należy przedstawić niezbędną dokumentację (dowód osobisty, zaświadczenie o zatrudnieniu), na których podstawie bank lub inna instytucja finansowa zweryfikuje informacje o Kredytobiorcy.
2. Zdolność merytoryczna - dotyczy dwóch aspektów tj. personalnego i ekonomicznego. W aspekcie personalnym badane jest zaufanie do kredytobiorcy, które realizuje się przez analizę jego stanu majątkowego, stanu rodzinnego (rozwód, rozdzielność majątkowa), czy też doświadczenie zawodowe i kwalifikacje. Czynniki te mogą mieć wpływ na ryzyko kredytowe (zmniejszać je lub obciążać). Natomiast w przypadku aspektu ekonomicznego jego analiza opera się o sytuację ekonomiczno-finansową kredytobiorcy (obecną oraz przyszłą) oraz jakość ewentualnych zabezpieczeń prawnych kredytu.

Wypełniając wniosek o przyznanie kredytu, należy podejść bardzo rzetelnie do podawanych informacji związanych ze statusem rodzinnym, majątkowym, zawodowym oraz do dochodów. Bank w każdej chwili może chcieć je dokładnie zweryfikować i zażądać ich udokumentowania.

Ocena zdolności kredytowej

Żaden bank nie udzieli nikomu kredytu "na piękne oczy". Niezależnie czy Wnioskodawcą jest osobą znaną bankowi (posiadacz konta w danym banku lub mająca obecnie bądź w przeszłości zobowiązanie kredytowe), czy też jest Klientem zewnętrznym (niemającym wcześniej ani obecnie żadnego związku z bankiem) przyznanie kredytu jest uzależnione od wyniku oceny zdolności kredytowej.

Według prawa bankowego posiadanie zdolności kredytowej jest jednym z podstawowych warunków niezbędnych do uzyskania kredytu. Każdy z banków stosuje własne odmienne metody oceny zdolności kredytowej oddzielne dla osób fizycznych i dla przedsiębiorstw. W wyjątkowych sytuacjach banki mogą udzielić kredytu wnioskodawcy nieposiadającemu zdolności kredytowej. W przypadku przedsiębiorstw wymagane jest w tym celu przedłożenie programu uzdrowienia sytuacji finansowej firmy lub wyrażenie zgody na ustanowienie szczególnego rodzaju zabezpieczenia. W przypadku osób fizycznych wchodzi w tym wypadku w grę jedynie dodatkowe zabezpieczenie (pojedyncze lub łączone, tj. zabezpieczenie na nieruchomości lub poręcznie bądź jedno i drugie).

W celu oceny zdolności kredytowej przeprowadza się analizę kredytową na podstawie oceny punktowej Kredytobiorcy. Ocena punktowa dokonywana jest na podstawie raportu BIK i jest obliczana poprzez porównanie Wnioskodawcy do historycznej wypłacalności innych Wnioskodawców o podobnych profilach. Im wyższa ta ocena będzie, tym niższe będzie ryzyko kredytowe dla banku. Przy wyższej ocenie punktowej bank może zaproponować atrakcyjniejsze warunki kredytu.

Na podstawie Raportu BIK bank może ustalić, czy Wnioskodawca aktualnie posiada jakieś zobowiązania w trakcie spłaty, jak przebiega ich spłata (terminowość opłacania rat). Raport BIK pozwala też bankowi ustalić, jak Wnioskodawca spłacał Swoje wcześniejsze kredyty lub pożyczki.

Metody analizy zdolności kredytowej

Analiza zdolności kredytowej jest prowadzona w ujęciu ilościowym i jakościowym oraz punktowym (Credit Scoring). Analiza ilościowa dotyczy sytuacji finansowej Kredytobiorcy, czyli między innymi wysokości i stabilności jego dochodów. Z kolei analiza jakościowa dotyczy cech Klienta.

I. Analiza ilościowa

Jest to analiza sytuacji finansowej Kredytobiorcy, a w tym jego:

1. Dochodów - ważne jest przy tym dla banku źródło dochodów, czy będzie to np. umowa o pracę, umowa zlecenie, czy inny akceptowany przez dany bank dochód pochodzący z legalnego źródła.
2. Miesięcznych kosztów utrzymania (czynsz, opłaty za media, samochód, telefon itp.).
3. Obecnych zadłużeń - to jest np. spłacane aktualnie kredyty, limity kredytowe (debety) w ramach kont bankowych, obciążenia wynikające z tytułu posiadanych kart kredytowych, czy też poręczone kredyty.

Przeprowadzając analizę ilościową, bank porównuje dochody Kredytobiorcy i jego wydatki w skali miesiąca, celem określenia pozostającej nadwyżki, z której będzie on mógł ewentualnie opłacać raty kredytu.

II. Analiza jakościowa

Dotyczy ona sprawdzenia danych mogących mieć na przyszłe wywiązanie się Kredytobiorcy ze spłaty zaciągniętego zobowiązania. W tym przypadku analizowane są między innymi takie dane Kredytobiorcy jak:

• wiek, stan cywilny, liczba osób będących na jego utrzymaniu, status mieszkaniowy i majątkowy, wykształcenie, staż pracy, wykonywany zawód, zajmowane stanowisko,
• historia kredytowa, dzięki której można ustalić, czy Wnioskodawca sumiennie spłacał Swoje wcześniejsze zobowiązania finansowe.

III. Analiza punktowa - Credit Scoring

Kolejnym ze sposobów badania zdolności kredytowej jest Scoring. Jest to punktowa metoda oceniania Kredytobiorcy, która może być wyrażana za pomocą punktów (od 192 do 631) lub gwiazdek (od 1 do 5). Scoring jest ustalany przez BIK, który bierze przy tym pod uwagę między innymi:

• terminowość spłat zobowiązań,
• skłonność do zadłużania się,
• przekraczanie limitów (debetów) na kontach i sald na kartach kredytowych.

Osoby, które nie korzystały z żadnych produktów kredytowych (stricte kredytów oraz debetów, czy też kart kredytowych) nie mają naliczonych żadnych punktów. Mają tak zwaną czystą kartę, która nie jest dobrze odbierana przez banki.

Czynniki wpływające na zdolność kredytową

Z najważniejszych czynników wpływających na zdolność kredytową należy wymienić m.in.:

• wysokość dochodów,
• źródła oraz systematyczność uzyskiwania dochodów,
• wiek Kredytobiorcy,
• liczba osób w gospodarstwie domowym (powyżej 18 roku życia),
• obecne obciążenia (opłaty, koszty, raty kredytów itp.),
• posiadane zobowiązania kredytowe,
• rodzaj oraz wysokość wnioskowanego kredytu,
• czas kredytowania - ilość rat,
• rodzaj rat (równe lub malejące),
• rodzaj waluty w której ma zostać udzielony kredyt,
• zapytania o kredyt do banków (ilość złożonych zapytań widoczna w BIK),
• dotychczasowa historia kredytowa,
• wysokość wkładu własnego (dotyczy kredytów hipotecznych - mieszkaniowych),
• posiadane zabezpieczenia (nieruchomość, pojazd, aktywa, środki zgromadzone na lokacie, wartościowe przedmioty - dzieła sztuki i inne) - ewentualnie wymagane.

Jak sprawdzić Swoją zdolność kredytową?

Przed złożeniem wniosku o kredyt lub pożyczkę warto samemu sprawdzić swoją zdolność kredytową. Przede wszystkim dlatego, żeby ocenić swoje możliwości i uniknąć przykrego rozczarowania. Przykładowo planując zakup mieszkania i zbierając wkład własny, warto, jest wiedzieć wcześniej, na jak wysoki kredyt można liczyć. Dzięki temu można precyzyjnie określić, ile wkładu własnego trzeba zgromadzić. Sprawdzając własną zdolność kredytową można też mieć baczenie nad tym, żeby jej nie utracić z błahego powodu. Powodem tym może być np. skorzystanie z karty kredytowej, która w najwyższym stopniu obciąża zdolność kredytową. Najprostszym sposobem na sprawdzenie Własnej zdolności kredytowej, jest pobranie Raportu BIK. W raporcie tym otrzymasz takie same informacje, jakie otrzymuje bank i na podstawie których ocenia Twoja zdolność kredytową.

Jak budować pozytywną historię kredytową?

W budowie pozytywnej historii kredytowej przede wszystkim pomocne będą regularne spłaty rat posiadanych zobowiązań kredytowych. Warto też zastanowić się nad sensem posiadania zobowiązań, z których się nie korzysta (np. limit w rachunku, czy karta kredytowa). Jeżeli ma się oba na zasadzie finansowej poduszki bezpieczeństwa, to warto z jednego z nich zrezygnować. W budowie historii kredytowej, a przede wszystkim zdolności kredytowej na pewno pomoże spłata tzw. końcówek posiadanych zobowiązań. Jeżeli planujesz zaciągnięcie kolejnego zobowiązania, to przed złożeniem wniosku pozbądź się wspomnianych końcówek, a dzięki temu możesz znacznie podnieść Swoją zdolność kredytową. Planując kredyt, możesz naprzód zadbać o Swoją historię kredytową. Wystarczy, że pożyczysz tylko tyle, ile naprawdę potrzebujesz i ile będziesz w stanie terminowo spłacać, żeby ewentualnymi opóźnieniami w spłacie nie pogorszyć Swojej historii kredytowej.